Euskal enpresak prest daude AEBrekiko estrategia aldatzeko, Trumpen garaipenaren ostean. Iñigo Muguruza Gipuzkoako Bazkundeko buruak azaldu duenez, muga-zergak jartzen direnean, enpresek inbertsioek areagotzen dituzte herrialde horietan.

17,5 milioiko partida bat barne hartzen du, salgai dauden 125 etxebizitza pribatu eta Babes Ofizialeko Etxebizitza zuzenean erosteko, alokairu eskuragarrira bideratzeko. Guztira, Next Funtsen 122 milioi euroak batuta, 408 milioi euroko aurrekontua izango du Sailak.

Sunsundegui ataka estuan dago. Irailean hartzekodunen konkurtso aurreko egoera deklaratu zuen, eta aste honetan, koska bat estutu du bere finantza egoera zaila. Hartzekodunen konkurtsoan sartzea eskatuko du. Abenduaren 15ean amaituko zen egoera hori saihesteko epea, baina zuzendaritzak proposatu du gehiago ez luzatzea. Akziodunen batzarrak baiezkoa eman dio administrazio kontseiluak egindako proposamenari. Hemendik aurrera, epaile batek izendatutako administratzaileak izango du azken hitza. Zorraren zama handiegia da, eta eguneroko ordainketei aurre egin ezinik dabil Altsasuko enpresa. Langileei ez zien iraileko nominarik ordaindu, eta aldi baterako lan erregulazioko espedientean daude. Azken egunetan irailekoa ordaindu diete, eta espediente aurreko nominaren zatia ere kobratu dute. Gainera, hornitzaileei 8,9 milioi euro zor dizkie Altsasuko enpresak, eta ezin dio horri aurre egin. Azken asteetan negoziatzen aritu da hornitzaileekin zor dien diruaren zati bat soilik itzultzeko aurten. Azkenik, Sodena arrisku kapitaleko sozietateak, Cofides Espainiako erakundeak, bankuek eta Volvo bazkideak 40 milioi euroko finantza babesa eman diote azken urteotan. Orotara 48,8 milioi euroko zorra du. [articles:2132015] Hori dela eta, prentsa ohar bidez jakinarazi du bihar borondatezko hartzekodunen konkurtsoa eskatuko duela merkataritza auzitegian. Enpresaren arabera, horrek esan nahi du likidazioan sartu gabe enpresaren jarduera bermatuko lukeen inbertitzaile baten bila jarraituko dutela: «Konpainiaren finantza egoera birmoldatzeko beharrari erantzuten dio neurri honek. Bi hilabete pasatu dira hartzekodunekin negoziazioak abiatu genituenetik, eta modu aktiboan aritu gara lanean administrazio kontseilua eta zuzendaritza taldea industria inbertitzaile baten bila. Gaur-gaurkoz ez da eskaintza sendorik jarri mahai gainean», onartu du enpresak. Hain zuzen ere, industria inbertitzaile batek soilik egin diezaioke aurre enpresaren egoera zailari. Volvo Busek bere autobusen karrozeriak egiteko enpresen beharra du, eta horietariko bat da Sunsundegui. Egoera zailean egonik ere, Suediako multinazionalaren babesa du, eta beste enpresa bat erakartzeko akuilu izan daiteke. Alta, egiturazko arazo sakonak ditu Altsasuko enpresak, eta aukera bat zabalik egon bada ere, oraingoz ez da gauzatu. Enpresak gaineratu du bazkide estrategiko horren bila jarraituko duela, horrek bermatuko bailuke jarduerari eta lanpostuei eutsi ahal izatea. Dena den, orain auzitegiak izango du azken hitza. UGTk bost ordezkari ditu Sunsundeguin. «Hartzekodunen konkurtsoa erreminta bat da enpresaren bideragarritasuna bilatzeko. Ondorioz, zera nahi dugu, enpresak jarraitu ahal izatea ahalbidetuko duen inbertitzaile bat lortzen». Berretsi du Nafarroako Gobernuak eta enpresak zabalik dutela inbertitzaile batzuen aukera. «Badakigu inbertitzaile posible batzuekin elkarrizketak izan direla, baina, gaurkoz, ez dago eskaintza irmorik. LABeko Gaizka Uharte ez du ustekabean hartu erabakiak. Argi du aurreko zuzendaritza taldea dela enpresaren egoeraren erantzule nagusia. «Egoera konplikatua da oso. Inbertitzaile batzuk daude, baina hemen ez du inork ezer oparitu nahi. Egoera luzatzea ez da ona». Adierazi du asmoa dutela datozen egunetan mobilizazioak antolatzeko. Irujo parlamentuan Bihar 15:15ean, Nafarroako Parlamentuaren egoeraren berri emango du Mikel Irujo Industria sailburuak. Haren ekimenez eskatu zuen agerraldia, eta, hain zuzen ere, enpresak urrats hori egin duenean eman beharko ditu azalpenak. Sunsundeguik eskertu egin du Sodenak eman dion babesa. Aurreko krisian, Sodenak 35 milioi euroko zorra barkatu zion, eta 2020. urteaz geroztik hamasei milioi euro inguruko laguntza eman dio. Azken babesaren ondorioz, administrazio kontseilua aldatu behar izan zuen Sunsundeguik, baina ezin izan dute oraingoz egoera bideratu.

Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak Yoav Gallant Defentsa ministroa kargugabetu du. Gaur arratsaldean eman du berria Netanyahuren bulegoak, argudiatuta gerren kudeaketan «desadostasunak» egon direla bien artean. Joan den martxoan ere Gallant kargutik kentzeko asmoa izan zuen Netayahuk, baina milaka herritarrek protesta egin zuten ,eta lehen ministroak atzera egin zuen. Gallantek, 2022tik karguan zenak, X sare sozialean adierazi du Israelen segurtasuna bere «bizitzako misioa» izan dela eta izango dela. Israel Katzek hartuko du Gallanten lekua. Katz Netanyahuren alderdikoa da, eta orain arte Atzerri ministro karguan aritu da. Gobernuko beste kide batek hartuko du Katzen postua, Gideon Saarek. Defentsa ministroa kaleratzea begi onez ikusi du Itamar Ben-Gvir Segurtasun Nazionaleko ministro ultraeskuindarrak: «Gallantekin ezinezkoa zen erabateko garaipena lortzea». Kontrara, oposizioko hainbat politikarik protestarako deia egin dute. Besteak beste, Yair Lapid oposizioburu eta gobernuburu ohiak (2022) «erokeria» gisa definitu du kargugabetzea, X sare sozialean. Israelgo Haaretz egunkariaren arabera, jada milaka herritar atera dira kalera Tel Aviven zein Jerusalemen, Netanyahuren erabakia gaitzesteko. Netanyahuren erabakiaren aurkako protestak, Jerusalemen. ABIR SULTAN / EFE Atzo gauean, telefonoz hitz egin zuen oraindik Defentsa ministro zen Gallantek Antony Blinken AEBetako Estatu idazkariarekin. Etxe Zuriak komunikatu baten bidez jakinarazi zuenez, elkarrizketa horretan ohartarazi zion Tel Avivek «nabarmen» areagotu behar duela Gazarako laguntza humanitarioa, argudiatuta UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoaren jarduna eteteak ondorio «larriak» izango dituela zerrendan bizi direnentzat. Hain justu, Blinkenek eskaera hori egin du noiz-eta Israelek NBE Nazio Batuen Erakundeko Batzar Nagusiaren aurrean ofizial egin ondoren UNRWAren jardueren etena. Israelgo Parlamentuan hartu zuten erabaki hori, joan den astean. Horiek hala, 1967tik aurrenekoz —Israelek Gaza, Jerusalem ekialdea eta Zisjordania okupatu zituenetik—, erakunde horrek ezingo du lan egin ez Israelgo lurraldeetan, ez haren kontrolpeko Palestinako lurralde okupatuetan. Are, erakundeko langileek ezingo dute inolako harremanik izan Israelgo instituzioekin eta funtzionarioekin; hortaz, ezin izango dituzte lortu Gazara edo Zisjordaniara sartzeko baimenak. Israelgo Parlamentuan hartutako erabakiak jada baditu ondorioak Gazako zerrendan. UNRWAko bozeramaile Jonathan Fowlerrek atzo ohartarazi zuen Gazak «kolapsatu» egingo duela erakundearen laguntzarik gabe. Hain zuzen, NBEk emandako datuen arabera, urte hasieratik hona inoizko kamioi humanitario gutxien sartu ziren atzo zerrendan. Eta, halere, erasoek ez dute etenik. Gazan 30 hildako baino gehiago Israelgo armadak Gazako hainbat eremu bonbardatu ditu berriro gaur gauean, eta gutxienez 29 lagun hil ditu eraso horietan. Adibidez, iparraldeko Beit Lahia udalerrian, gutxienez hogei lagun hil dituzte eraikin baten kontrako erasoan. Wafa albiste agentziaren arabera, han palestinar desplazatuek hartzen zuten aterpe. Deir al-Balahko errefuxiatu kanpaleku batean egindako erasoan, berriz, sei lagun hil dituzte, eta Khan Yunisen beste hiru, Palestinako hedabideek jakinarazi dutenez. Horiez gain, Al-Jazeerak beste lau hildako izan direla ezagutarazi du gaur goizean. Argitaratu du Az-Zawayda udalerrian egindako eraso batean hil direla horiek, baina gehiago ere izan daitezkeela biktimak, tartean haurrak. Israelgo armadak, berriz, adierazi du dozenaka miliziano hil dituela aurrez aurreko borroketan, Jabalian, zerrenda iparraldean. Israelek Gazaren kontrako ofentsibari ekin zionetik, zerrendan gutxienez 43.374 lagun hil dituzte, eta 100.000 baino gehiago zauritu, Gazako Osasun Ministerioaren arabera. Zisjordanian, berriz, 645 palestinar baino gehiago hil ditu Israelgo armadak iazko urritik. Wafa albiste agentziaren arabera, azken orduetan lau palestinar hil dituzte han. Libanon ere, larri Israelgo armadak 3.000 lagun baino gehiago hil eta 13.500 inguru zauritu ditu Libanon azken urtean, herrialde hartako Osasun Ministerioak emandako azken datuen arabera. Gehienak irailaren 23tik aurrera egindako erasoetan hil dituzte. Hain zuzen, orduan areagotu zuen Tel Avivek Beiruten aurkako oldarraldia, argudiatuta Hezbollah milizia xiitaren aurka egitea dela helburua. Libanoko Gobernuak zehaztu dutenez, hildakoen artean 185 adingabe daude. Azken horien egoerari erreparatu dio Unicefek, eta adierazi azken hilabetea bereziki gogorra izan dela. «Urriaren 4tik, egunean gutxienez haur bat hil dute, eta hamar zauritu», azaldu zuen Catherine Russell Haurren Laguntzarako Nazio Batuen Funtseko buruak, aurreko astean. Zaurituak artatzea ere zaildu du Israelek, Firas Abiad Libanoko Osasun ministroaren arabera. Bonbardaketen eraginez, herrialdeko zortzi ospitaletan ez dira zerbitzua ematen ari. Horri aurre egiteko, Sidonen, Libano hegoaldean, martxan jarri dute larrialdi unitate bat fosforo zuriak eragindako erreduretan eta gerra zaurien ebakuntzetan espezializatutakoa, EFE albiste agentziak jakinarazi duenez. Izan ere, Tel Avivek ukatu egin duen arren, Human Rights Watch gobernuz kanpoko erakundeak salatu izan du Israel arma debekatuak erabiltzen ari dela. Horietako bat litzateke fosforo zuria —debekatuta dago arma su-eragile gisa erabiltzea pertsonen aurka eremu zibiletan—. Israelen erasoen eraginak, baina, zabalagoak dira, hots; 1,2 milioi lagunek etxetik alde egin behar izan dute bonbardaketen eraginez. Horietako asko herrialdetik atera dira. UNHCR Iheslarientzako Nazio Batuen Goi Mandatariaren arabera, 28.000 baino gehiago dira jada Irakera ihes egin dutenak, eta 472.000 inguru Siriara iritsi direnak. Siria, baina, ez da Israelen erasoetatik salbu. Herrialde hartako Atzerri Ministerioak gaur goizean salatu du Damasko hiriburuko kanpoaldeko hainbat eremuri eraso egin dietela azken orduetan, eta kalte nabarmenak eragin dituztela eremu zibiletan. Hala, Atzerri Ministerioak nazioarteari eskatu dio «neurri erabakigarriak» hartzeko Israelek erasoak eten ditzan. Israelek ere baieztatu du eraso horiek egin izana. Baina, beste behin, argudiatu du Hezbollahren aurkako operazio batean aritu direla, talde xiita haren «inteligentzia egoitza bat» xede zutelakoan. 7.000 Zenbat gazte judu ultraortodoxori eskatuko dieten Israelgo armadan sartzeko. Israelgo armadak beste 7.000 gazte judu ultraortodoxori bidaliko die armadan sartzeko jakinarazpena, Israelgo Defentsa ministro Yoav Gallantek atzo iluntzean jakinarazi zuenez. Israelgo armadako buru Herzi Halevirekin bildu ondoren hartu zuen erabakia Gallantek. The Times of Israel egunkariaren arabera, errekrutatze kanpainaren lehenengo fasean 3.000 gazte judu ultraortodoxo ingururi eskatu zieten Israelgo armadan sartzeko, baina horietatik guztietatik 230 pertsona bakarrik azaldu ziren zentro militarretan zituzten hitzorduetara.

«Berritik asko du aurrekontu honek», adierazi du gaur Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburu Begoña Pedrosak Eusko Legebiltzarrean, 2025eko ekitaldirako aurrekontuen aurkezpenean. Iazko abenduan onartu zen Hezkuntza Legea, EAJren eta PSE-EEren botoekin, eztabaida prozesu luze baten ostean, eta sailak propio nabarmendu du lege hori onartu osteko lehen aurrekontuak direla hauek. Legeak ezarritako irizpideetan aurrera egin beharko da aurrekontu hauen bitartez, beraz. Hezkuntza sisteman «ekitatea» lortze aldera bideratu nahi diren jarraibideak nabarmendu ditu propio sailburuak. 3.347,5 milioi euroko aurrekontua aurkeztu du; aurreko ekitaldian baino 121,6 milioi gehiago izango dira; alegia, %3,9 handituko da, oro har, Hezkuntza Sailak bere asmoetarako izango duen dirua. Besteak beste, langileei bideratutako kapituluak 1.793,2 milioi dituela nabarmendu du sailburuak. Aurreko ekitaldian baino 52 milioi gehiago dira. «Aurrekontu osoaren %55 da», zehaztu du Pedrosak. Adierazi du lantaldea «zaintzeko» borondatea argia dela, eta horren ondorioa dela igoera. «Ekitatea» lortzera bideratuta, bereziki, Eskola Denontzat jardunbidea nabarmendu du Pedrosak; beken politika eta jantokiko eta garraioko zerbitzu osagarriak biltzen ditu, ikasleen «aukera berdintasuna» helburu gisara hartuta. 137 milioi bideratu dituzte propio zeregin horretarako. Eman dituen kopuruetan sare publikoaren aldeko konpromisoa argia dela esan du: «Datuek hitz egiten dute oso garbi». Haurreskolak Partzuergoaren «doako» zerbitzuaren aldeko konpromisoan ere segituko dela zehaztu du, eta 79,6 milioiko inbertsioa egingo dela hor. Nabarmendu duen beste programa Hezkuntza Eraiki 2030 izenekoa da. 168 milioi euro dituzte horretarako. Hor, obretara bideratuko den dirua izango da gehien: 106 milioi gehiago izango dira. «Ikastetxeak irisgarriak, energetikoki eraginkorrak eta iraunkorrak» izatea helburua. Lege berria osatzeko prozesuarekin batera ezarri diren helburuekin lotuta, Euskara eta Hizkuntzak Ikasteko Institutua «definitzea» da beste «mandatuetako» bat, eta sailburuak esan du 27 milioi bideratuko dituztela hori garatze aldera. Euskara irakasteko bide berriak eta estrategiak ez ezik, gainerako hizkuntzei ere erreparatuko zaiela zehaztu du. «Irakasleen prestakuntza» izango da hor gakoetako bat, eta «ingelesaren metodologietan eta programa berritzaileetan» ere egin nahi da aurrera. Gogora ekarri du, hala ere, euskarak hezkuntza sisteman izan behar duen «zentralitatea». Indartzeko programak Hezkuntza sistema hobetze aldera, berrikuntza etengabean, «ikasteko zailtasun espezifikoak identifikatzeko prestakuntza eta irakurmena, matematika eta ulermena indartuko duten programak» iragarri ditu. Besteak beste, PISA azterketaren emaitzak aintzat hartuta egindako gogoeten emaitza direla azaldu du. Estrategia digitalerako, bestalde, 56,5 milioi izango dira. Lanbide Heziketa «erreferentziako» eredu nahi dutela gogoratu du, eta Lanbide Heziketarako Estrategia berrirako 124 milioi euro bereizi dituzte. Erronketako bat «talde zaurgarrienen» sarbidea sustatzea izango da: migratzaileak, eta dibertsitate funtzionala duten pertsonak, besteak beste. Aurreko ikasturtean aurkeztu zuten horretarako aldaketa bat Lanbide Heziketan, moldatu egin zuten lehen sarbidea, eta hor lanean jarraitzea da asmoa. Gainerako talde politikoetako ordezkarien hitzei erantzunez, adierazi du Hezkuntza Legearen «printzipioak» aintzat hartuta egin direla aurrekontu hauek, itunpeko eskolak-eta «egokitzen» ari direla hor ezarri diren irizpideetara, eta horretan sakontzea dela helburua. «Ikastetxeak lanean ari dira, kultura aldaketa bat ere eskatzen du honek guztiak», esan du: «Eman diezaiegun aukera ikastetxeei».

Bestalde, Ysios Upeltegiak laugarren postuan kokatu da World’s Best Vineyards nazioarteko lehiaketan.

Donostiako Udalak hiriburua gune tentsionatu izendatzea eskatu dio Jaurlaritzari

Michelinek Frantziako bi lantegi itxiko ditu eta ekoizpenaren zati bat Gasteizera eramango du. Gurpil ekoizleak Frantziako Cholet eta Vannes udalerrietan dituen lantegiak itxiko ditu 2026ra bitartean, Asiako lehia eta Europako lehiakortasunaren “hondatzea” argudiatuta.

Duela 20 urte hasi zen dena, 2004an, K2 zortzimilakoaren maldetan: urte hartan, 1954ko K2ko lehen igoerako italiarren oxigeno botila bat aurkitu zuen Alex Txikonek 6.900 metrotan, eta jaitsi egin zuen. Huraxe izan zen lehen pieza. «Nik, ordura arte, ez nuen inolako mendi museorik ikusi, baina kezka hori banuen barnean». Eta mendiz mendiko ibilietan, hango eta hemengo piezak eskuratzen eta bilduma osatzen hasi zen. Azpeitiko Esklaben Komentuko ganbarako gela batean gordez joan zen Txikon pieza eta «traste» horiek denak, Soraluze família, 1998. urtetik eraikinaren jabea, laguna baitzuen mendizale lemoarrak. Azkenik, iaz, Annapurnatik bueltan, bildutako pieza horiekin guztiekin zerbait egiteko garaia zela erabaki zuten Txikonek berak eta Soraluze familiak, eta hala, «zortzi hilabete eskasean», XIX. mendeko eraikina erabat birmoldatu, elizakoak ziren traste zahar pila bat 26 kamioitan atera, lekua museo-proiektu batek eskatzen dituen beharretara egokitu eta mendiko museo bat zabaldu dute: Mendietxe, etxe bat mendiarentzat. Mikel Soraluzek, eraikina laga duen familiaren izenean, nabarmendu du asmoaren «bihotza, hemen, Azpeitian, gerora ere iraungo duen zerbait uztea» izan dela. «Gu joango gara, baina hau hemen geratuko da». «Planetako bildumarik handieneako bat da hau. Balio handiko piezak daude, eta pieza bakoitzaren atzean historia handi bat dago»», nabarmendu du Alex Txikonek. Bertan daude, esaterako, George Mallory eta Andrew Irvinek 1924an Everesteko kanpaleku nagusitik igorritako postal bat, Reinhold Messnerrek 1980an Everesten, montzoi betean, bakarka eta oxigenorik gabe eginiko igoeran erabilitako kanpadenda… Mendietxen dago, 1970ko otsailean, Naranjoko mendebaldeko hormako neguko lehen igoeran, Jose Luis Arrabalek zeraman jaka; 13 egun denborale batek astinduta erlaitz batean bizirik iraun ondoren, erreskatatu eta astebetera hil zen Arrabal Oviedoko erietxean. «Jaka hori, beraz, altxor bat da», azpimarratu du Txikonek. Museoan daude Mussolonik 1939an Terminilloko eski estazioan inauguratutako aulki bat, edo Leon Trotsky hiltzeko Ramon Mercader espainiarrak erabili zuen pioletaren iguala… Alex Txikon, Soraluce familiako kideak, Dean Fedelman argazkilaria (ezker-ezkerrean) eta museoan eragile izan diren beste zenbait kide, aurkezpen ekitaldian. BIOK KOMUNIKAZIOA Mendietxen daude Espainiako eski parerik zaharrena, 1780koa, 1879ko eskaladako mazo bat, Yvon Chouinard entzutetsuaren munduko piolet bildumarik onenetakoa, 1777ko elur lera bat; Angel Cinterok Rigloseko Puro ezaguna eskalatzeko erabili zuen mazoa… «Bost ordu pasa ditzaket hemen dauden piezen kalitatea eta balioa azaltzen, baina egokiena etortzea eta jendeak bere begiz ikustea da». Eskiak, kaskoak, betaurrekoak, kranpoiak, bastoiak, botak, erraketak, arnesak, 250 piolet baino gehiago, horien artean François Simondena izandako bat, «historia bizia dago museo honetan» nabarmendu du Txikonek. Lagun Onak-en bilduma Museoak hiru gune ditu. Arestian aipatutako pieza historiko horiek osatzen duten bilduma iraunkorra dago ikusgai gune nagusian. Ondokoan, berriz, Txikonen espedizioetako artikuluen bilduma pribatua dago, eta hor daude, besteak beste, alpinista lemoarrak Nanga Parbateko eta Manasluko neguko lehen igoeretan erabilitako buzoak. Areto horretan dago Azpeitiko Lagun Onak Klubaren bilduma ere, eta hortxe, Beñat Arrue mendizale azpeitiarrak 2001. urteko Pumoriko zorigaiztoko istripuan zeraman motxila, Joxe Urbieta Takolo zenarena, balio sentimental eta historiko handikoa hori ere, edo Benantxio Irureta zenaren ondarea. Hirugarren aretoan, berriz, Ramon Garoz taxidermistaren animalia disekatuak daude: benetako tamainako basahuntzak, hartzak… «Planetako bildumarik handieneako bat da hau. Balio handiko piezak daude, eta pieza bakoitzaren atzean historia handi bat dago» ALEX TXIKON Alpinista eta Mendietxeren Sustatzailea Areto horretan dago Everesteko jasangarritasunari eta, oro har, mendiko turismoak eragindako masifikazio arazoei loturiko The NeverRest proiektuaren gunea ere. Frederic Kauffmann proiektuaren sortzaileak eta arduradunak berak azaldu du egitasmoaren funtsa: «Everesteko turistifikazio larregizko hori ez da jasangarria. Hori jasangarriago egiteko eta beste mendi eta parke natural batzuetara hedatzeko ari gara lanean. Azken batean, jendearen atzetik garbitzen joatea baino eraginkorragoa da jendea heztea eta nork bere alea jartzea». Museoari itsasita, Jesusen Bihotzaren elizan, Dean Fidelman argazkilariak Yosemiteko Stonemasers famatuei, Jim Bridwell, John Bachar, Billy Westbay, John Long, Lynn Hill, Ron Kauk eta enparauei atera zizkien argazki ikonikoen erakusketa dago. Fedelman bera Azpeitian dabil egunotan, erakusketa hori atontzen, eta erabat liluratuta geratu da Txikonen museoarekin: «Nik neuk ere, pandemia betean, Yosemiteko museo txiki bat atondu nuen parkearen sarreran, ia dirurik gabe, auzolanean, bailarako arotzei eta adiskideei laguntza eskatuta. Urtebete egin nuen museoan bertan bizitzen eta, orain, Alexen museora etorri naizenean, guztiz konektatuta sentitu naiz bere filosofia eta egiteko moduarekin». Aurreko egunetan, goizean goizetik erratza pasatzen ere ibili da Fidelman. «Asmoaren bihotza, hemen, Azpeitian, gerora ere iraungo duen zerbait uztea izan da. Gu joango gara, baina hau hemen geratuko da» MIKEL SORALUCE Eraikinaren jabea eta Mendietxeren sustatzailea Elizaren aldarean, gurutze baten ordez, Jean Christophe Lafaille alpinista zenaren piolet bat dago, frantziarrak Makaluko ipar aurpegian bide berri bat zabaltzeko eginiko ahaleginaren ondoren Alex Txikoni Makalun bertan oparitutakoa. «Ahalegin hartatik zetorrela, ekaitzaren erdian, gure dendetako batean egin genion lekua, eta, esker onez, piolet hori eman zidan. Zoritxarrez, handik bi urtera desagertu zen Lafaille, Makalun bertan. Esan bezala, pieza bakoitzaren atzean historia handi bat dago». Museoaren inaugurazio ekitaldi ofizialean, Esklaben Komentuko eliza jendez gainezka. BIOK KOMUNIKAZIOA Mendietxek zabaldu ditu ateak. «Gustatuko litzaiguke hau hasiera bat izatea. Goian beste 500 metro daude, hutsik oraingoz, eta ederra litzateke hori ere berregokitzea eta janzten joatea. Orain arte, inolako diru publikorik gabe, babesle askori esker, gauzatu dugu proiektua, baina aurrerantzean ezinbestekoa izango da erakunde publikoen babesa, Mendietxe zabaltzen eta hobetzen jarraitzeko», nabarmendu dute Soraluzek eta Txikonek. Arratsaldean egin da jendaurreko inaugurazio ekitaldi ofiziala. Esklaben Komentuko eliza gainezka zela, bertan bildu dira, Alex Txikon eta Soraluce familiaz gain, Euskal Herriko enpresa, politika, kultura eta mendi munduko hainbat ordezkari; besteak beste, Nekane Alkorta Azpitiko alkatea eta Antonio Garamendi Espainiako Enpresaburuen Elkarteen Konfederazioko presidentea. Ekitaldiaren hasieran hala nabarmendu du Txikonek: «Alpinismoa, mendia, garrantzi handiko kirola da Euskal Herrian eta euskal kirolariek protagonismo handia izan dute. Mendia, mendizaletasuna, euskal kulturaren parte da, eta horri guztiari balioa eman nahi dio Mendietxe Museoak».

Valentzia (Herrialde Katalanak) astindu duen denboralearen osteko zazpigarren egunean, erreskate lanak fase batean sartu dira: batez ere, urak hartutako lurpeko guneetan eta ibaien ibilguetan ari dira orain desagertutako herritarren bila. Hildakoak 210 dira, Valentziako Generalitateak emandako azken datuen arabera. Herenegundik kopuru hori ez da aldatu, eta horren zergatia argitu du Espainiako Gobernuak Valentzian duen ordezkari Pilar Bernabek: «Gainazalean ez dituzte gorpu gehiago aurkitu». Horregatik, sotoak, lurpeko aparkalekuak eta antzerakoak miatzeari ekin diote erreskate lanetan ari direnek. Horietako batean sartu dira gaur suhiltzaileak: Bonaire merkataritza guneko lurpeko aparkalekuan, Valentziako Aldaia herrian. Han jardun duten suhiltzaileen bozeramaile batek ziurtatu du ez dutela gorpurik topatu. Aurrez, aparkaleku horretan ehunka hildako zeudela zioten mezuak zabaldu dituzte sare sozialetan. Denboraleak utzitako ondorioen harira, informazio faltsu gehiago ere ari dira zabaltzen sare sozialetan; hori horrela, informazioa bilatzeko orduan iturri ofizialak erabiltzeko deia egin du Bernabek. Euriteengatiko alertei eutsi diete Herrialde Katalanetan. Izan ere, euriteek uholdeak eragin dituzte Tarragonan eta Bartzelonan. Azken lurralde horretan, alerta gorria ezarrita egon da, eta Bartzelonako Udalak Larrialdietarako Udal Planaren alerta aktibatu du. Ohar bidez, hainbat gomendio eman dizkiete herritarrei; besteak beste, etxeetako teilatuak berrikusteko eskatu diete, urik ez pilatzeko. Egoera dela eta, bertan behera egon da Kataluniako Rodalies trenen zerbitzua, eta hegazkin batzuk Prat aireportutik Gironara bideratu behar izan dituzte. Bartzelonako Unibertsitateak ere eskola guztiak eten ditu, eta zenbait errepide ere itxita egon dira. Raval auzoko etxebizitza sindikatuak eta beste hainbat erabiltzailek X sare sozialean salatu dutenez, Bartzelonan alerta ezarrita egon arren mossoak familia bat etxegabetzen aritu dira. Tartean adingabe bat dago. ⚠️ ACABA DE SONAR L’ALERTA DE PROTECCIÓ CIVIL A BARCELONA I ELS MOSSOS ESTAN DESNONANT UNA FAMÍLIA AMB UN NEN MENOR D’EDAT ⚠️ AIXÒ ES UNA VERGONYA. MÀXIMA DIFUSSIÓ. @salvadorilla NO PENSES ORDENAR ALS MOSSOS QUE ATURIN AIXÒ? @socialistes_cat CÒMPLICES. pic.twitter.com/qQU5agVFt1 — Sindicat Habitatge Raval (@Raval_SHSC) November 4, 2024 Bihartik aurrera, eguraldiak hobera egingo duela diote iragarpenek. Halere, kalte guztiei aurre egiteko lanean jarraitzen dute Valentziako suhiltzaile, polizia, larrialdi zerbitzu eta boluntarioek. Beste toki batzuetatik ere joan dira laguntzera. Besteak beste, Espainiak 5.000 militar eta 5.000 polizia mobilizatu ditu. Eta asteburuan jakinarazi zuten Hego Euskal Herritik ehun suhiltzaile joan direla. Gaur, Valentziako ikasleen sindikatuak aste osoko grebara deitu du, «herriari laguntzen jarraitzeko». Erakundeen laguntzarik eza salatu dute: «Erakundeen utzikeria ikusirik, gazteak eta familia langileak duintasun eta elkartasun lezioa ematen ari dira». Larrialdiaren kudeaketa Carlos Mazon Generalitateko presidentea COPE irrati katean izan da gaur goizean, eta esan du joan den asteartean, «iraultza meteorologikoa» gertatu baino lehen, Espainiako Larrialdi Unitate Militarra aktibatzeko eskatu zuela, baita «ahal zen laguntza guztia» bidaltzeko ere. Salatu du Espainiako Trantsizio Ekologikoko Ministerioak hiru aldiz indargabetu zuela arriskuaren alerta asteartean. Arratsaldean, Espainiako Larrialdi Unitate Militarreko buruak agerraldi bat egin du. Bertan, goizean Mazonek esandakoei erantzunez, azaldu du Espainiako soldaduak «hasiera-hasieratik» egon direla Valentzian laguntzeko prest, baina larrialdiaren kudeatzaileak «baimena eman ezean» ezin direla sartu. Larrialdiaren kudeaketa Valentziako Generalitatearen esku dago uneotan. Horren harira, Alberto Nuñez Feijoo PP Espainiako Alderdi Popularreko buruak «larrialdi nazionala» deklaratzeko deia egin du gaur emandako prentsaurreko batean. Hori eginez gero, Espainiako Barne Ministerioaren kargu geratuko litzateke hondamendiaren kudeaketa. Espainiako Gobernuak, ostera, ez du horretarako asmorik azaldu. Lurralde Politikako ministro Angel Victor Torresi larrialdi nazionala deklaratzeko aukeraz galdetu diote kazetariek, eta horrek erantzun du Valentziako instituzioen «alboan daudela»: «Lurraldea gehien ezagutzen dutenak haiek dira».