Aurreakordioa lortu dute Bilbobusen, langileek berretsi beharko dutena. Aurreakordioa Bilbobuseko langileen batzarrak eta Bilboko Udalak berretsi beharko dute. ELA sindikatuak enpresaren eskaintza gaitzetsi eta grebarekin jarraitzearen alde egin du.

Oliba-olioak ez du BEZik izango uztailetik aurrera. Ministroen Kontseiluak zerga kendu dio gehien garestitu den jakiari, merkatu nahian. 2021eko urtarriletik prezioa hirukoiztu du.

«Oraintxe, erresistentzia ariketa bat da zinema egiten jarraitzea. Asmatu egin behar dugu nola egin, ez baitago horretarako baliabide eta aukerarik, baina jarraitu behar dugu. Eta queerrok oso presente dugu hori: espazio bat lortu ahal izateko beharrezkoa dela borrokatzea eta desiratzea». Zinemagintza ez ezik, eskubideak eta, are, existentzia bera ere mehatxupean deskribatu ditu Clarisa Navas zinemagileak (Corrientes, Argentina, 1989). «Erabat mehatxupean». Dioenez, 2023ko abenduan Javier Milei Argentinako presidente izendatu zutenetik nabarmen egin du okerrera herrialdearen egoera orokorrak, bai eta sorkuntzarenak ere. «Bizitza ezin da izan merkatu balio bat soilik. Des-irudimen totalitario horrek komunitate osoak desagerrarazten ditu mapatik, eta serieko heriotza antolatzen du. Ezin gara horretara ohitu». Ohorezko Saria eman dio Zinegoak Bilboko LGTBIQ+ Nazioarteko Zinema eta Arte Eszenikoen Jaialdiak, eta Bilbon izan da horregatik. «Klase eta genero ikuspegiko zinema garatzea» laudatu dio Alaitz Arenzana Zinegoak-eko zuzendariak, bai eta zinemarako «sorkuntza kolektiboko prozesuak sustatzea» ere, «eraldaketarako motor eta palanka gisa». Eta pozik onartu du saria Navasek. «Jakin nuenean, asko poztu nintzen», azaldu du; «sentitu nuen ez gaudela hain bakarrik, eta munduaren parte honetan ere badagoela jende talde bat halako zinema baloratzen duena». «Argentina ipar-ekialdean filmatu ahal izateko, asmatu edo berrasmatu egin behar izan genituen zinema egiteko irakatsi zizkiguten moduak» CLARISA NAVAS Zinemagilea Kultur adierazpide guztiak «suntsitzeko» plana du Mileiren gobernuak, Navasen hitzetan. «Herrialdearen erdiak gosea du, eta oso zaila da egoera horretan zinemak bete behar lukeen lekuari buruz gogoeta egitea. Egunero egin behar da borroka, kalera atera behar da, eta gobernuaren erantzuna errepresioa eta atxiloketa arbitrarioak dira». Navasen ustez, «bestelako etorkizun bat» irudikatzeko balio dezake zinemak. «Indar handia du, eta hain justu horregatik ari dira suntsitzen saiatzen». Kolektiboan sortzea Yagua Piru Cine kolektiboko kide da zinemagilea, eta nagusiki pluralean aritu da, horregatik, saria eskertzeko antolatutako prentsaurrekoan. Azaldu duenez, hamarkada bete baino gehiago daramate Argentina ipar-ekialdean eta Paraguai inguruan lan egiten, eta, azaldu duenez, hiriburutik urruntzeak eragin zuzena izan du beren zinemagintzan. «Asmatu edo berrasmatu egin behar izan genituen zinema egiteko irakatsi zizkiguten moduak», azaldu du lehenik, orokorrean, baina datu zehatz bat ere eman du gero: Buenos Airestik urrundu ahala, esate baterako, zaildu egiten da edozein ekipo alokatzea bera. «Zinemak sustatzen dituen logikak maiz logika kolonialak izaten dira, eta etengabe aritu gara hori guztia desegiten». Corrientes hiriko Las Mil izeneko auzoan jaio zen Navas, eta, hain justu, hari egiten dio keinu bere film ezagunenaren tituluak ere. Hoy partido a las 3 izan zen haren lehen fikziozko film luzea, eta sari eta aitortza andana jaso du, gerora, Las mil y una lanari esker. 2020. urtean estreinatu zuen lana, eta bi sari jaso zituen Donostiako Zinemaldian. Sail ofizialean proiektatu zuten filma, eta aipamen berezia ere jaso zuen Horizontes atalean, bai eta Latinoamerikako filmik onenaren saria ere, lehia ofizialetik kanpo. Iris izeneko pertsonaiaren nondik norakoak kontatzen ditu filmak. Eskolatik kaleratu dute, eta bere lagunik onenekin ematen ditu egunak, telefonoarekin jolasean edo kalean. Renata agertuko da orduan, eta berehala hasiko dira flirtean. Halako batean Renataren iraganari buruzko zurrumurruak hasiko dira, ordea. «Uste dut latitude batzuetatik eta gune pribilegiatuago batzuetatik egindako queer zinemak presentzia handia duela, baina disidentzia horiekin gune periferikoagoetan gertatzen dena ere mahaigaineratu behar da» CLARISA NAVAS Zinemagilea El príncipe de Nanawa izeneko filma du orain esku artean. Duela hamar urte hasi zuen proiektua, eta, herrialdea zer egoeratan dagoen ikusirik, laster bukatzeko asmoa azaldu du. Paraguaiko eta Argentinako mugan kasualitatez ezagutu zuen Angel izeneko haurraren istorioa kontatuko du lanak. «Beste gauza batzuk filmatzen ari nintzela ezagutu nuen, eta lotura estua sortu zen gure artean. Pertsona zoragarria da, eta filma egitea aitzakia moduko bat ere izan da bizitza hain zaila den leku batean elkarrekin egon ahal izateko, inguru hura ahaztua baitute bi herrialdeek. Ea aurten bukatzerik dugun». Hain zuzen ere, filmeko protagonistari buruzkoak izan dira Navasen hitzik argitsuenak. «Estatuak eta gobernuak erori daitezke, eta hondamena izan daiteke inguruko guztia, baina maitasun horretan eta lotura horretan badago zerbait irauten duena, eta hori da geratzen zaigun azken erresistentzia esparrua». Klase ikuspegia Klase ikuspegiari ere erreparatzearen garrantzia nabarmendu du Navasek. «Gure desirak eta afektuak ezin dira pentsatu kapitalaren logikaren arabera. Eta klasearekin erabat lotuta daude gure pelikulak ere. Uste dut latitude batzuetatik eta gune pribilegiatuago batzuetatik egindako queer zinemak presentzia handia duela, baina disidentzia horiekin gune periferikoagoetan gertatzen dena ere mahaigaineratu behar da». Queertopiak izango da aurtengo Zinegoak jaialdiaren leloa, eta 50 jarduera baino gehiago eskainiko ditu uztailaren 1era arte. Hamabost film luze eta 30 film labur proiektatuko dituzte, bai eta hitzaldiak, tailerrak eta antzerki ikuskizunak ere.

Gipuzkoa, berdintasunezko jaien alde izeneko kanpaina aurkeztu zuen lehengo astean Gipuzkoako Diputazioak, jai parekideen alde. Bost konpromiso jaso ditu gida batean, eta horiek betetzeko gomendioa egin die udalei. Irun eta Hondarribiko jaien aipamenik ez dute egin propio gidan, nahiz eta bi udalerri horietan orain dela 27 urte aldarri parekide bat loratu zen eta oraindik ez den gauzatu: izan ere, alarde baztertzaileak egiten dira bietan. Urte askoan, gainera, gutxietsiak eta jazarriak izan ziren aldarri horren sustatzaileak. Horregatik, gidan gai hori zergatik ez den agertzen galdetu du gaur Elkarrekin Gipuzkoa taldeko Marivi Eizagirrek Gipuzkoako Batzar Nagusietan, eta zer egingo duen aldundiak gidarekin sustatu nahi diren gomendioak Irunen eta Hondarribian konpli ditzaten. Berdintasun zuzendari Nerea Isasik hartu du hitza; esan du gidarekin Irungo eta Hondarribiko udalei ere egin zaiela gomendio parekideak betetzeko eskea: «Inplizituki». Irunen aste honetan bertan izango da alardea, hilaren 30ean. Giza Eskubideen Batzordean izan da agerraldia. Izan ere, Giza Eskubideen Zuzendaritzan kudeatzen dute Gipuzkoako Foru Aldundian alardeen gaia, aspaldiko eskea bada ere Berdintasun Zuzendaritzara eramateko, berdintasun faltaren ondorioa baita Irunen eta Hondarribian gertatzen dena. Berriz ekarri dute aldarri hori gogora EH Bilduk eta Elkarrekin Gipuzkoak, eta adierazi dute paradoxa horren erakusgarri dela gaur batzordera Berdintasun zuzendaria joan izana azalpenak ematera. Berez, ahaldun nagusi Eider Mendozarentzat ziren galderak, baina hark erabaki du Isasiren esku uztea erantzunak. Agerraldian, gidaren alde egin du Berdintasun zuzendariak: nabarmendu du antolatu duten kanpainarekin «desberdinkeria guztiak» eragozteko bidea ireki nahi izan dutela, orokorrean: herrialde osora begira. Halaber, esan du udalei «jai berdinzaleak planifikatzeko» deia egin nahi izan dietela orobat modu zabal horretan. Isasik nabarmendu du, halaber, udalen «eskumena» dela herrietako jaiak antolatzea, eta aldundiak hor ez duela erabakimenik. «Aldundiak desberdintasunak detektatzeko eta horiei aurre egiteko gomendioak egin diezazkieke udalei, baina udalek daukate eskumena herrietako jaiak planfikatzeko», argudiatu du. Hala «nahi duten» udalei «laguntzeko eta gomendioak emateko» prest daudela azaldu du. Alardeak eta jaietan dauden gainerako berdintasun arazoak maila berean jartzeagatik kritikak egin badizkiete ere, horren egokitasuna defendatu du: «Alardeak badu bere garrantzia, baina desberdintasun maila guztiei erantzun behar diegu». «Alardeak badu bere garrantzia, baina desberdintasun maila guztiei erantzun behar diegu». NEREA ISASI Gipuzkoako Diputazioko Berdintasun zuzendaria Akordio bat urrian Eizagirrek gogora ekarri du kanpaina honen abiaburua izan zela urrian batzar nagusietan onetsitako mozio bat, gaiaren inguruan EH Bilduk, EAJk eta PSE-EEk hitzartutako akordio baten emaitza. Aldundiari eskatu zitzaion Irungo eta Hondarribiko udalekin lankidetzan jarduteko konponbide baten alde, eta kanpaina bat ere abiarazteko jai parekideak sustatzeko. Eta horregatik egin dute, hain justu, aurkeztu berri duten kanpaina. Ez da aski sendoa alardeak aipatzen ez baditu, Eizagirreren ustez. «Ezin duzue alardeen gaian burua lurpean sartu. Baina hori egiten ari zarete, 27 urteren ondoren», egotzi dio Berdintasun zuzendariari. Antzera solastatu da EH Bilduko batzarkide Zelai Amenabarro. «Egokia iruditzen zaigu edukia», esan du gidaren alde. Baina ohartarazi du ezin dela antzua izan: «Mezu hori bete egin behar da». Gogora ekarri du, gainera, gidan jasotzen diren konpromisoak legez konplitu beharrekoak direla. EAEko Berdintasun legeak, hain justu ere, eragotzi egiten du jai eremuetan-eta parekideak ez diren kultur jarduerak egitea. «Araudia hor dago, gida ere bai; jakin nahi genuke betetzeko borondate irmorik badagoen». «Ezin duzue alardeen gaian burua lurpean sartu. Baina hori egiten ari zarete, 27 urteren ondoren». MARIVI EIZAGIRRE Elkarrekin Gipuzkoako batzarkidea Kritiken harira, Gipuzkoako Diputazioko Berdintasun Zuzendaritzak desfile parekideen alde egiten duen lana goraipatu du Isasik. Diru laguntzak ematen dituztela azaldu du. Eta, oro har, aintzat hartzekoak direla aldundia konponbidearen alde egiten ari den urratsak ere: «Hondarribiko Udalarekin prozesu bat martxan da, eta aldundia bitartekari da. Irungo Udalari ere laguntza eskaini zaio, baina ez du nahi izan». Hondarribian prozesua «bide onetik» doala nabarmendu du. Agerraldian, PSE-EEk, EAJk eta PPk, oro har, ontzat eman dituzte Isasiren argibideak. PPko batzarkide Iñigo Manriquek gonbita egin dio Berdintasun zuzendariari: proposatu dio joateko datorren igandean Irunera, eta jaiak «errespetuz» egiten direla ikusiko duela. Iaz alarde egunean Irunen egon zela erantzun dio, eta bi desfileak ikustea «tokatu» zitzaiola: mistoa eta «tradizionala». Eskertu dio gonbita, baina aurten diputatu nagusia eta Giza Eskubideetako zuzendaria joango direla jakinarazi du. Bost konpromisoak Horra gidan jasotzen diren bost konpromisoak, zerrendatuta: erakundeek jaietan ere berdintasunaren aldeko ekimen eta gogoetak sustatzea, emakumeen partaidetza sustatuko duen antolakuntza bultzatzea, aukera berdintasuna bermatzea ekitaldi guztietan, indarkeria matxistarik gabeko jaiak sustatzea, eta irudi eta mezu berdinzaleak erabiltzea. Irunen alarde parekidea antolatzen hasteko eskea askotan egin dute desfile hori antolatzen duten herritarrek, baina udalak ez du bere gain hartu oraindik ardura hori. Alarde parekidearen aldeko keinuak ere oso urriak izan dira orain arte. Jose Antonio Santano alkateak (PSE-EE) iaz egin zuen lehen aldiz alarde mistoa udaletxe aurrean elkartu zenean hari balkoitik oles egiteko keinua, udalaren lema 2002tik zeraman arren. Orain ja ez dago alkatetzan. Abendutik Cristina Laborda da alkatea.

Bilbok Udalak Francisco Javier Nuñez polizia indarkeriaren biktimaren omenezko oroigarri bat jarri du. Udalak jarritako bosgarren plaka da, baina Poliziaren biktima bati eskainitako lehena. Nuñez 1977ko maiatzaren 30ean hil zen, Espainiako Polizia Armatuak torturatu ostean. «Polizia ekintza ez-legitimo baten biktima» izan zen Nuñez, Pedro Ibarretxe kalean jarri duten oroigarrian zehazten denez. Albia lorategiaren alboan eta EAEko Auzitegi Nagusiaren parean jarri dute. Azaldu dutenez, bere «sinbolismoagatik» aukeratu dute lekua. Hain zuzen, azaldu dute «justizia nahi izateagatik» hil zutela Nuñez. 3 urteko alabarekin paseatzen ari zela, manifestazio batekin topo egin zuen Indautxu auzoan, eta poliziek jo egin zuten. Jasandakoa salatzera joan zen, baina, salaketa hari men egin ez, eta «hamahiru eguneko sufrimendua» eragin zioten poliziek. «Eraso egin zioten poliziek furgoneta batera igo zuten, eta han torturatu eta litro bat koñak eta litro bat errizino olio edatera behartu zuten. Horren ondorioz hil zen, hamahiru eguneko sufrimenduaren ostean», azaldu du haren alaba Ines Nuñezek. Ekitaldian lore eskaintza bat egin dute, eta, Bilboko alkate Juan Mari Aburtorekin batera, hartan parte hartu dute Nuñezen senide eta lagunek, eta beste ordezkari politiko batzuek. Carmina de la Partek, Nuñezen emazteak, eskerrak eman ditu ekitaldia egiteagatik: «Inoiz ez nuen pentsatu halako amaiera izango zuenik. Sufrimendu urte asko izan dira, eta alaba arduratu da bere aitaren izen onari eusteaz». Eta Ines Nuñez alabak gehitu du aitaren «memoria eta duintasuna» berreskuratzeko urrats bat izan dela gaurkoa. Izan ere, salatu du 2000. urtean terrorismoaren biktima gisa aitortzeko eskaera egin zutenean, mehatxuak jaso zituztela: «Historiaren etapa ilunak dira, baina ezagutu beharrekoak, bakea ezin baita eleberrien gainean eraiki; egien eta oinarri etiko sendoen gainean egin behar da». Bilboko Udalak bost plaka jarri ditu 2022tik. Orain artekoak ETAren biktimei eskainiak izan dira: Angel Pascual, Jose Maria Urkizu, Benicio Alonso eta Fermin Monasterio. Udalaren eta Bakearen eta Bizikidetzaren Aldeko Bilboko Topagunearen arabera, xedea da horien bitartez Bilboko Memoriaren Mapa osatzea.

Lan Ministerioak patronalei astebeteko epea eman die lanaldi-murrizketari buruzko proposamenak aurkezteko

Nafarroan igoera askoz apalagoa izan da. 2023ko hilabete berarekin alderatuta, % 2,8 egin du gora, eta Estatuko batez bestekoaren azpitik geratu da, igoera txikiena izan duen erkidegoa izanik.

Lan Ministerioa gizarte-eragileekin bilduko da gaur lanaldi-murrizketa eztabaidatzeko. Lan-murrizketa eztabaidatuko dute, soldata-murrizketarik gabe, astean 38,5 ordura arte 2024an, eta 37,5 ordura arte 2025ean.

Garaipen argia eskuratu du Pascal Jocouk Beskoitzeko (Lapurdi) herriko bozen bigarren itzulian. 836 herritarrek eman diote babesa (%55,59); Fabienne Etxegaraik 668 boto eskuratu ditu (%44,41). Haritza Camblongen zerrendak bigarren itzulirako erretiratzea erabaki ondotik, esperotako emaitza baieztatu da igande honetan. Herriko Kontseilu berrian hemezortzi eserleku izanen ditu Jocouren taldeak, eta bost Etxegarairenak. Jocouk erran du astea bukatu aitzin antolatu nahiko luketela auzapeza izendatzeko lehen bilkura. Etxegaraik, berriz, dudan ezarri du hautetsi izaten segituko duen ala ez. [articles:2125540] Herrian ikastola berria eraikitzeko proiektuaren inguruan sortutako gatazkaren testuinguruan dimititu zuen Fabienne Aiensa auzapezak martxoan, gutxiengoan gelditu ondotik. Pirinio Atlantikoetako prefeturak hauteskunde aurreratuak antolatu zituen, eta herritar andanak parte hartu zuen joan den igandean iragan zen lehen itzulian. «Plebiszitu bat» izan dela erran du Jocouk, baina talde osoak egin duen lanaren emaitza dela baieztatu du. «Kanpaina biziki laburra izan da; biziki kontent naiz emaitzarekin, eta eskerrak eman nahi dizkiet bozetan parte hartu duten hautesle guziei». Lehen itzulian herritarrek erakutsi zuten aldaketarako borondatea baieztatu dela adierazi du. Bere taldeak «metodologiaren inguruan» egin duen lana goraipatu du, eta hemendik aitzina «elkarrizketa landu eta herritarrak biltzen» entseatuko direla baieztatu du. «Mahai baten inguruan jartzea lortzen dugularik, konbentzituak gara konponbideak atzematea lortzen dugula. Hori izanen da gure egiteko nagusia: herria baretzea eta arazoei konponbideak aurkitzea». Ikastolaren afera aipatu du konpontzeko auzien artean. Etxegarai «atsekabetua eta kezkatua» «Atsekabetua» mintzatu da Etxegarai, eta erran du «bereziki kezkatua» dela herriko zerbitzuentzat eta Beskoitzeren etorkizunarentzat. «Herriaren kudeaketa arlo anitzetan gaitasun handia duen zerrenda bat nuen. Ikusiko dugu hemendik aitzina nola pasatuko den». Camblong erretiratu ondotik «zailtasunekin» abiatzen zirela jakinik ere, bost eserlekurekin gelditzeak ez dio aho zapore gozorik utzi. «Arrats honetan ez dizuet baieztatzen ahal herriko kontseiluko hautetsi izanen naizenik». Aste honetan auzapez izendatua izan ondotik, bi urteko agintaldia izanen du Jocouk. 2026an izan beharrak dira herriko bozak Ipar Euskal Herrian.

Bilbo Arena bi aldiz betetzearekin nahikoa ez, eta Fermin Muguruzak Donostiako Anoeta estadioa ere beteko duela dirudi: jada ia 20.000 sarrera saldu dira 2025eko ekainaren 14an emango duen kontzerturako. Pistako 15.000 sarreretatik 2.500 baino ez dira geratzen. Gaur goizeko 09:00etan jarri dituzte salgai, nahiz eta BERRIAlagunek aurretiaz erosteko aukera zuten %15eko beherapenarekin. Muguruzaren arabera, «inoiz egin duen erronkarik handiena» da Anoeta jotzearena. Gehitu du emanaldi horrek balioko duela aldarrikatzeko «euskaraz abestuz ere aritu daitekeela estadio handietan». Salmentaren abiadari dagokionez, oso eskertuta dagoela adierazteaz gain, esan du kontzertu horiek «bereziak» izatea nahi duela, «musikaren, dantzaren eta erreibindikazioaren bidez, oroimen kolektiboko ariketa baten bidez, bizitzaren ospakizun baten bidez eta faxismoari uko eginez». Gainerako hirietako kontzertuetarako sarrerak asteartean jarriko dira salgai www.muguruzafm.eus webgunean, ekainaren 25ean, 09:00etan. 11 urtez nazioarteko birarik egin gabe egon ondoren, datorren urteko birak 40 urte baino gehiagoko ibilbidea errepasatuko du. Agertokietara bueltan Beste behin agertokietara bueltatuko zela iragarri zuen Fermin Muguruzak 61 urte bete zituen egunean, joan den apirilaren 20an. Kontzertu handi bat emango zuela aurtengo abenduaren 20an, Bilbo Arenan, eta kontzertu horrek balioko zuela, besteak beste, bere ibilbidearen errepasoa egiteko, kantuan. Sarrerak ordu eskasetan bukatu ziren. Eta antolatu zuten beste kontzertu bat, lehenbizikoaren biharamunerako, toki berean hori ere. Asteon, baina, itzulerak are gehixeago iraungo duela iragarri du Muguruzak. Hemezortzi kontzertu emango ditu nazioarteko biran. Urtarrilaren 18an abiatuko du bira Muguruzak, Tenerifeko EC Aguere aretoan (Kanaria uharteak, Espainia), eta hilabete berean egingo du bigarren geldialdia ere —hilaren 24an—, Bartzelonako Palau Sant Jordin. Ondotik, esate baterako, Madrilen izango da otsailean; martxoan, Santiago de Compostelan (Galizia), Parisen, Bordelen, Marseillan (Frantzia) eta Tolosan (Okzitania) ariko da; apirilean, Zurichen (Suitza) eta Berlinen. Maiatzean Hego Amerikan eta Erdialdeko Amerikan izango da, eta lau kontzertu emango ditu han: hala nola Buenos Airesen eta Bogotan. Asiari dagokionez, Tokion da kontzertua ematekoa, uztailaren 23an. Udazkenean bukatuko da bira, urriaren 4an, baina oraindik ere ez dute iragarri non izanen den. [articles:2126967]