45 urteko gizon bat hil da Durangon izandako lan istripu batean, 2024ko otsailaren 13an. 10:50 aldera gertatu da ezbeharra, Fundiciones Fumbarri lantegian.

Bilbobuseko langileek 24 orduko beste greba dute gaur, 2024ko otsailaren 13an, hitzarmen berria helburu. Gasteizen ere greban dira Tuvisa autobus zerbitzuko beharginak.

Langile publikoek % 0,5eko soldata igoera kobratuko dute martxotik aurrera. Eusko Jaurlaritzak gaur, 2024ko otsailaren 13an, onartu du soldata igoera, 2023ko urtarriletik atzeraeraginez aplikatuko dena.

Txapeldunen Ligako postuetan lo egiteko aukera galdu du Athleticek, sailkapeneko azken postuan dagoen Almeriaren aurka hutsean berdindu ostean. Zuri-gorriak, hamaikakoa eraberrituta, ezin izan dituzte Kopako finalerdian izan zituzten sentsazio onak berreskuratu, eta hirugarren partida kateatu dute bisitari gisa Ligan garaipenik lortu gabe. Joko aldetik ahazteko moduko partida egin dute Ernesto Valverderen jokalariek, nahiz eta bigarren zati hasieratik jokalari bat gehiagorekin aritu diren. Irabazteko aukera izan badute ere, Almeriak azken minutuetan garaipena gertu izan du. Agintzaile sartu da partidara Athletic, eta zuri-gorriak izan dira abisua ematen lehenak. Mikel Vesgak jaurtiketa egiteko aukera ikusi du eta ez du zalantza egin, baina Almeriako jokalari batek baloia desbideratzea lortu, eta atezainaren eskuetan amaitu du baloiak. Hortik gutxira, Villalibrek izan du beste aukera bat, buruz, langaren goitik jaurti duena. Almeriak normalean behera egiten du aurkariak estutzen duenean, baina gaur ez da horrela gertatu. Athletic lasaitzen hasi da, eta behin eta berriz heldu da etxeko taldea Unai Simonen atera. Akatsa ugari egin ditu baloiarekin, eta defentsan ez da oso sendo aritu. Valverdek aldaketa ugari egin ditu hamaikakoan, eta minutu karga baxuagoa izan duten Unai Gomez, Vesga, edo Villalibreren ekarpen handiagoa espero zen. Alabaina, Almeria ez da Ligako sailkapeneko azken taldea kasualitatez, eta aurrerapausoa eman nahi duenean kosta egiten zaio asmatzen. Zakarra izan da lehen zatiaren amaiera, batez ere bi taldeen hutsegite mordoengatik, baina hala ere, aukera bana izan dute markagailua irekitzeko. 40. minutuan, korner jaurtiketa batean, Paredes gailendu da eta burukada ona egin du bigarren zutoinera. Baina lan gutxi izan du Maximianok geldiketa itzela egin du berdinketari eusteko. Etxeko taldeak ere aukera bat izan du atsedenaldi aurretik. Choco Lozanok egin du errematea, buruz ere, baina Simonek harrapatu egin du erraztasunez. Lehen zati tamalgarriaren aurrean, Valverde irtenbide bila atera da bi aldaketekin. Muniain sartu du Unai Gomezen tokian, eta Ligan 600 partida bete dituen Raul Garciak Villalibreren ordez atera da. Baina gauzak ez dira gehiegi aldatu, zuri-gorriei partida guztiz alde jarri bazaie ere. Bigarren zati hasieran bigarren txartel horia ikusi du Ramazanik jokaldi zentzugabe batean, eta bat gutxiagorekin geratu da Almeria partida amaiera arte. Bat gehiagorekin ezinean Almeria ezinean ikusi da jokalari bat gutxiagorekin, baina etsigarria izan da, Athletic, bat gehiagorekin, gai ez izana nagusitasun pixka bat ezartzen. Aldaketak agortu ditu Valverdek, baina Sancet, Herrera eta Adu Aresen ekarpena beste jokalarien antzekoa izan da: oso baxua. Nahasmen hutsa izan da partida amaiera, Athleticen saiakera antzu batzuekin, eta Almeriaren erresistentzia saiakerarekin. Hainbeste erotu da partida, non ia 90 minutuetan egin ez dutena azken bostetan egitea lortu duten. Raul Garciak burukada bikaina egin Ander Herreraren erdiraketa batean, baina baloia zutoinera joan da. Hortik oso gutxira, kontraeraso batean, Almeriak izan du hiru puntuak lortzeko aukera. Marezi aurrelariak Athleticen defentsen bizkarrean jaso du baloia, eta honek ere zutoinera jaurti du. Ez da gustu onekoa Almeriaren aurka irabazi ez izana, baina zerbait positiboa ateratze aldera, orain arte Athleticek izan duen egun okerrenean ere puntu bat batzeko ahalmena izan du. Sailkapenean dituen gainontzeko lehiakideen emaitzak ikusirik, aukera ezin hobea zen talde zuri-gorriarentzat garaipena eskuratzea, baina galtzeko zorian ere izan da azken minutuetan.

Ertzaintzaren jaurtigai batez zauritu eta gero, ospitalera eraman zuten bart gazte bat, eta hantxe dago oraindik ere. Tolosako (Gipuzkoa) alde zaharrean gertatu zen, eta herriko alkate Andu Martinezek eman du horren berri, X sare sozialaren bidez. Haren erranetan, gaztea «larri» zaurituta dago. Naiz hedabideak jakinarazi duenez, 16 urte ditu gazteak eta Billabonakoa (Gipuzkoa) da. Ertzaintzak, berriz, erran du istiluen kontrako materiala erabili zutela «ordena publikoa berrezartzeko». Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailak jakinarazi du ikerketa bat abian jarri duela: «Prebentziozko neurri gisa, Ertzaintzak ofizioz ikerketa eginbide espezifikoak ireki ditu gertakari horretarako, eta dagokion epaitegiari eskatu dio auzitegiko mediku batek esku hartzeko, ospitaleratutako gaztea ebaluatzeko eta lesioen izaera zehazteko. Aldi berean, Ertzaintzak barne ikerketa hasi du polizia jarduketarekin lotutako xehetasun guztiak aztertzeko». Jaurlaritzaren erranetan, neurri horiek hartu dituzte «erabat argitzeko» zer gertatu den, eta polizien jardunaren «gardentasun konpromisoari» erantzuteko. Azaldu dute istiluak taberna batean hasi zirela atzo goizaldean, eta alde zaharrean jarraitu gero. Ertzaintzak hainbat lagun identifikatu zituen, objektu batzuk kendu eta bi gazte atxilotu, ohar batean zabaldu dutenez. Atxilotu horietako bati, behintzat, «erabiltzea debekatua dagoen materiala» eramatea egotzi diote: borra zabalgarri bat. Gazte bat ere zauritu zuten istilu horietan, ukabilkadak eman baitzizkioten, eta elkarri «era guztietako objektuak» bota. Ertzaintzak berak emandako azalpenen arabera, agenteek istiluen kontrako materiala atera zuten liskar horietan, eta orduan zauritu zen beste gaztea. Ospitalera eraman zuten, eta gaur arratsaldean artean ere han zegoen. Egoera ikusita, alkateak gertatutakoa «argitzeko» eskatu du, inguru hura jendez beteta baitzegoen. Tolosaldeko Kontseilu Sozialistak, berriz, gertatutakoaren bideoak zabaldu ditu sare sozialetan: «Irmoki salatzen dugu egon zen jazarpen poliziala, eta zaurituei gure elkartasuna adierazten diegu». Adi! Bart gauean Tolosan Ertzaintzaren kargak egon ziren. Jaurtigailuekin tiroak bota zituzten bertan zeudenen aurka modu ez bereizian apuntatuz. Horren ondorioz, gazte bat larri zurituta dago. pic.twitter.com/SsRiZhxMhk — Kontseilu Sozialista Tolosaldea (@Kontseilua_Tol) February 12, 2024

Israelgo armadak bi bahitu askatu ditu gaur goizaldean Rafahn, eta operazio militar horretan «sarraski bat» egitea leporatu dio Hamasek. Besteak beste, hegazkinak eta tankeak erabili ditu Israelek, eta, Palestinako iturri ofizialean arabera, gutxienez 67 zibil hil ditu. Nazioartea gero eta ozenago adierazten ari zaio Gazan urriaren 7tik egiten ari den erasoaldia eteteko, baina Benjamin Netanyahu Israelgo lehen ministroak defendatu egin du armadaren jokabidea. «Soilik presio militar jarraituaren bidez lortuko da gure bahitu guztiak askatzea», nabarmendu du, ohar batean. Israelen bonbardaketek zerrendan bahituta dauden israeldarrei ere eragiten diela azpimarratu du Hamasek. Izan ere, miliziak gaur adierazi duenez, azken 48 orduetan bost bahitu hil eta beste hainbeste zauritu dituzte Tel Avivek zerrendan jaurtitako bonbek. Hamasek ez du zehaztu Gazako zein gunetan zeuden bahitu horiek. Hamasek 240 pertsona inguru bahitu zituen joan den urriaren 7an Israelen, eta horietatik 112 askatu dituzte; gehienak, talde islamistak eta Tel Avivek azaroa amaieran adostutako astebeteko su etenean. Bahituen senideak Netanyahu presionatzen ari dira Hamasekin akordio bat egin eta denak aske gera daitezen, baina lehen ministroak ez zuen onartu islamistek joan den astean planteatutako menia proposamena. Horiek horrela, bahituen senideak biltzen dituen elkarteak txalotu egin du bi bahitu aske uztea, bai, baina lehen ministroari ohartarazi diote «denbora amaitzen» ari zaiola. Armadak jakinarazi duenez, 60 eta 70 urte dituzte aske utzi dituzten bi bahituek, eta osasunez «egonkor» daude. Zerrendaren hegoaldean zeuden, Rafahn, eta Hamasek azpimarratu du, ohar batean, palestinarren aurkako genozidioaren «jarraipena» izan dela Israelek goizaldean eremu horretan egindako operazioa. Nabarmendu du, gainera, Israelek entzungor egiten diela Nazioarteko Justizia Auzitegiaren erabakiei —NBE Nazio Batuen Erakundearen organo judizial nagusia da—, eta, horrenbestez, nazioarteko zuzenbidearen arauak «hausten» dituela. Aintzat hartu behar da auzitegi horrek eskatu diola Israeli Gazan genozidioa eragozteko neurriak har ditzala. Hegoafrikak Israelen kontra jarritako salaketari jarraiki ebazpen horren berri eman zuen urtarrilaren 26an. Baina Israelek segitzen du Gazako zerrenda setiatzen, eta, nazioartea ohartarazten ari zaion arren ez dezala halakorik egin —Joe Biden AEBetako presidenteak berak atzo bertan, telefonoz—, aurreko ostiralean eskatu zion armadari egin dezala plan bat Rafahra lurretik sartzeko eta han dauden 1,5 milioi palestinarrak kanporatzeko. Lehen ministroaren justifikazioa Rafahri eraso egiteko da han Hamasen «lau batailoi» daudela, eta talde islamista «desagerrarazi» arte ez duela bakerik izango. 15 Gazan martxan dauden ospitaleak. Tedros Adhanom Ghebreyesus OME Osasunaren Mundu Erakundeko zuzendari nagusiak jakinarazi du Gazako 36 ospitaleetatik soilik hamabost daudela «partzialki» martxan, eta horiek «gutxieneko zerbitzuak» ematen ari direla. Egiptorekin muga egiten du Rafahk, eta, Israelek duela lau hilabete zerrendaren aurkako erasoaldia hasi baino lehen, 250.000 pertsona inguru bizi ziren han; orain, ordea, 1,5 miloi inguru daude, Israelek berak zerrendaren hegoalderantz bultzatu baititu herritarrak setioa hasi zuenetik. Hiriko kaleak barne desplazatuentzako kanpaleku bihurtu dira, eta Hamasek salatu du «baldintza oso zail eta krudelenetan» bizi direla han daudenak. Ohikoa bihurtu da, gainera, Israelek laguntza humanitarioaren sarbidea blokeatzea. Gazako iturri ofizialek adierazi dute azkeneko 24 orduetan 164 hildako eta berrehun zauritu inguru eragin dituztela Israelgo indarrek zerrendan. Urriaren 7az geroztik, 28.340 dira hildakoak, eta 68.000 zaurituak. Arma blokeoa Hitzak ez dira «nahikoa» Israelgo armada Gazaren aurka egiten ari den operazio militarra gelditzeko, eta, agian, «kezka adierazi baino zerbait gehiago egiteko garaia da», EB Europako Batasuneko diplomaziaburu Josep Borrellen arabera. Israelek Rafahko eremua bonbardatu ondoren egin ditu adierazpenok, eta, zeharka, eskaera bat egin die AEB Ameriketako Estatu Batuei: utz diezaiotela Israel militarki babesteari, eta ezarri diezaiotela arma blokeo bat. Borrellek uste du hori litzatekeela Gazako hildakoen kopuru handia murrizteko modu bakarra. Hain justu, AEBak dira Israel ekipamendu militarrarekin probesten duen herrialde nagusia; hots, handik bidaltzen dituzte Israelek inportatzen dituen armen %80 baino gehiago. Europako zenbait herrialdek ere bidaltzen dituzte armak hara, hala nola Alemaniak. Borrellek argi utzi nahi izan du, ordea, EBk ez dizkiola armak saltzen Tel Avivi, eta Bideni mintzatu zaio: «Biden presidenteak berak esaten du ekintza hau [Rafah bonbardatzea] neurrigabea dela, hildakoen kopurua handiegia dela, eta Israeli eskatu dio ez jarraitzeko bide horretan. Baina, hitzez harago, zer uste dute dela egin beharrekoa? Hildakoen kopurua handiegia dela uste baduzu, badaukazu hori murrizteko irtenbiderik?». Borrellek Bruselatik egin du eskaera, han bildu baita UNRWA Palestinar Iheslarientzako Laguntza eta Lan Bulegoko zuzendari Philippe Lazzarinirekin eta estatu kideetako Kooperaziorako ministroekin, asteotan erakundearen inguruan sortutako eztabaida hizpide —UNRWUAko hainbat langile ari dira ikertzen, Gazako milizia palestinarrekin eta urriaren 7ko erasoarekin lotura izatea egotzita—. Horren harira, erakundeari emandako laguntza ekonomikoak eten dituzte ia hogei herrialdek, hala nola AEBek eta Erresuma Batuak. Edonola ere, ezer argitu artean EBk UNRWA finantzatzen jarraituko duela berretsi du diplomaziaburuak. «Beste inork egin ezin dezakeen lan bat egiten du UNRWAk».

Ekitaldiaren itxieran, ekarpenen likidazioa 12.074,9 milioi eurokoa izan da, hasieran aurreikusitakoa baino 173,8 milioi gehiago.

Lan-istripuek ia % 30 egin dute gora urtarrilean Euskadin, 2023ko datuekin alderatuta, zortzi hildakorekin. Laneko ezbeharrengatiko bajak (4.059) aurreko urteko lehen hilabetean baino 900 gehiago izan dira.

Lanegunean egindako Tuvisako lehen greba egunak % 100eko jarraipena izan du. Gutxieneko zerbitzuak baino ez dira zirkulatzen ari, hau da, Eusko Jaurlaritzak ezarritako ohiko egunetako autobusen % 30.

Euskal zinemak sei sari lortu ditu aurtengo Goya sarietan. Gehien nabarmendu den lana 20.000 especies de abejas izan da, Estibaliz Urresola gasteiztarrarena. Euskara eta gaztelania tartekatzen dituen filmak hamabost izendapen zituen, eta hiru irabazi ditu: Urresolarentzat izan dira jatorrizko gidoi onenaren eta zuzendari berri onenaren sariak, eta taldeko emakumezko aktore onenarena Ane Gabarainentzat. Sari banaketa Valladoliden (Espainia) izan zen atzo. Bi sari eman dizkiote Pablo Berger bilbotarraren Robot Dreams animaziozko filmari. Lau izendapen zituen hitzik gabeko ikus-entzunezko horrek, eta jaso dituenak dira animaziozko film onenarena eta gidoi egokitu onenarena. Garaikur bat jaso du, berriz, Victor Erizeren Cerrar los ojos gaztelaniazko filmak, 11 izendapen zituen arren: taldeko gizonezko aktore onena izendatu dute Jose Coronado. Gainontzean, galako irabazle nagusia Juan Antonio Bayonaren La sociedad de la nieve izan da, hamabi sari jasota, tartean film onenarena eta zuzendari onenarena. [articles:1334100]